Tarcza antykryzysowa w dobie koronawirusa

W dniu 1 kwietnia 2020 r. został wprowadzony w życie pakiet, który ma za zadanie przeciwdziałać gospodarczym skutkom pandemii koronawirusa. Jest to tzw. tarcza antykryzysowa, której głównym celem jest wsparcie przedsiębiorców, jak i pracowników. Przewiduje ona wiele rozwiązań przede wszystkim po to, aby zmniejszyć obciążenia finansowe przedsiębiorców, które powstały na skutek ogłoszenia pandemii, nie tylko w Polsce, ale również na całym świecie.  Wszystkie zaproponowane sposoby są niezwykle obszerne i sprawiają niemały kłopot wielu przedsiębiorcom w zrozumieniu ich.

Obecna sytuacja jest niezwykle ciężka zarówno dla personelu medycznego, czy władz państwowych, ale też dla wszystkich przedsiębiorców, którzy próbują na wiele sposobów utrzymać płynność finansową. W związku z tym, wszelkie propozycje pomocy państwa dla przedsiębiorców, którzy zostali dotknięci skutkami pandemii koronawirusa, są zawarte właśnie w tarczy antykryzysowej. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie zaproponowanych rozwiązań dla poszczególnych kategorii przedsiębiorców. Warto nadmienić, iż na dzień dzisiejszy pomoc dla przedsiębiorców ma oscylować w sumie na kwotę 250 miliardów złotych.

Proszę pamiętać, że poniżej zostały wymienione najważniejsze rozwiązania dla przedsiębiorców, które są wciąż na bieżąco modyfikowane, stąd ich ostateczny kształt nie jest znany. Do tej pory mieliśmy przedstawioną tarczę antykryzysową w wersji 1.0, 2.0, natomiast 28 kwietnia rząd przyjął nowe regulacje znajdujące się w tarczy antykryzysowej 3.0. Istotnym jest fakt, iż uzyskanie jakiejkolwiek pomocy od państwa wymaga zaangażowania podmiotu, który ubiega się o to, za pomocą złożenia odpowiedniego wniosku wraz z załącznikami. Co więcej, aby została przyznana pomoc dla przedsiębiorców warunkiem są oświadczenia, które składa wnioskodawca pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń.

Zwolnienie ze składek ZUS na 3 miesiące

Najistotniejszą wprowadzoną zmianą jest zwolnienie ze składek ZUS na 3 miesiące, tj. od marca do maja 2020 r. W tej kwestii notorycznie zmieniano grupę płatników składek, która może skorzystać z tego rozwiązania. Dotychczas, osoby prowadzące działalność gospodarczą, chcąc uzyskać pomoc od państwa w postaci zwolnienia ze składek ZUS, musiały osiągnąć przychód w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku, w kwocie nieprzekraczającej 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału. W związku z tym, jest to kwota w wysokości nieprzekraczającej 15 600 zł. To oznaczało, iż przedsiębiorcy, którzy mieli duże koszty i niskie dochody, wówczas nie mogli skorzystać z wprowadzonej ulgi. Natomiast najnowsze zmiany wskazują na powiększenie grona płatników, bowiem prawo do uzyskania tego wsparcia mają przedsiębiorcy, u których przychód w pierwszym miesiącu, za który składany został wniosek, był wyższy niż 15 681 zł – lecz uzyskany w lutym 2020 roku dochód nie przekroczył 7 000 zł.

Jednakże, omawiane zwolnienie odnosi się wyłącznie do okresu od dnia 1 kwietnia 2020 r. do 31 maja 2020 r. W związku z tym, zwolnienie ZUS obejmie wyłącznie dwa miesiące, czyli składki za kwiecień i maj, a nie trzy – jak postulowano dotychczas. Co istotne, przepisy nadal nie przewidują ani minimalnej ani maksymalnej kwoty należności składek, którą może objąć to zwolnienie.

Wynagrodzenie za przestój

Kolejnym wprowadzonym rozwiązaniem jest świadczenie, które ma zrekompensować utratę przychodów z prowadzonej działalności gospodarczej. W momencie zawarcia porozumienia ze związkami zawodowymi, czy też przedstawicielami pracowników, pracodawca jest uprawniony do obniżenia wynagrodzenia osób, które są objęte przestojem ekonomicznym. Jednakże, takie wynagrodzenie może zostać obniżone maksymalnie o 50%, aczkolwiek nie może być niższe niż wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę. Ponadto może być ono dofinansowane ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych do wysokości 50% minimalnego wynagrodzenia przy uwzględnieniu wymiaru czasu pracy.

Co więcej, dofinansowanie nie przysługuje do wynagrodzeń pracowników, których wynagrodzenie w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku o dofinansowanie było wyższe niż 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa GUS, obowiązującego na dzień złożenia wniosku. Co ważniejsze, świadczenie nie będzie podlegać oskładkowaniu i opodatkowaniu. Aby móc ubiegać się o wynagrodzenie za przestój, należy wykazać w oświadczeniu, że sytuacja materialna opisana w pierwotnym wniosku nie uległa poprawie, a także, iż nie posiada się innego tytułu do ubezpieczeń społecznych. Pamiętać należy, iż świadczenie postojowe wypłacane będzie w wysokości 80% minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w 2020 r., czyli w wysokości 2080 zł i przysługuje nie więcej niż trzykrotnie.

Mikropożyczka

Pakiet tarczy antykryzysowej wprowadził również możliwość skorzystania przez przedsiębiorców z pożyczek nawet do wysokości 5 000 zł. Po spełnieniu określonych warunków przedsiębiorca może ubiegać się o umorzenie zaciągniętej pożyczki. Początkowo mogli z niej skorzystać tylko mikroprzedsiębiorcy, jednak kolejne regulacje rozszerzyły ten krąg o samozatrudnionych. Jest to pożyczka bezzwrotna, bo aby została ona umorzona, trzeba po 3 miesiącach od dnia przyznania tej pożyczki nadal prowadzić działalność gospodarczą.

Pomoc w spłacie kredytu dla małych i średnich firm 

Pomoc ta będzie obowiązywała do 31 grudnia 2020 roku z możliwością ich przedłużenia, a polega ona na przyznawaniu gwarancji de minimis dla spłat kredytów. Trzeba jednak mieć na uwadze, że niektóre branże, takie jak np. rybołówstwo czy produkcja rolna zostały wykluczone z możliwości skorzystania z tego wsparcia. Natomiast limit całkowitej pomocy de minimis przysługuje maksymalnie 200 000 EUR w ciągu trzech lat.

Dofinansowanie na prowadzenie działalności osób zatrudnionych

Z tej pomocy mogą skorzystać tylko osoby fizyczne, które nie zatrudniają pracowników (samozatrudnione). Takie dofinansowanie będzie przyznane w momencie spadku obrotów. Są one rozumiane jako zmniejszenie sprzedaży towarów lub usług w ujęciu ilościowym bądź wartościowym obliczone jako stosunek łącznych obrotów w ciągu dowolnie wskazanych 2 kolejnych miesięcy kalendarzowych, przypadających w okresie po dniu 1 stycznia 2020 r.

Subwencje w ramach tarczy antykryzysowej

Przede wszystkim subwencje dla mikrofirm nie są oprocentowane, a ich przyznanie nie wiąże się z dodatkowymi opłatami. Wysokość subwencji zostanie wyliczona na podstawie złożenia stosownych oświadczeń przez wnioskodawców. Wnioski o wsparcie w ramach Tarczy Finansowej PFR dla mikro, małych i średnich firm będzie można złożyć wyłącznie za pośrednictwem konkretnych banków. Ta forma wsparcia od państwa dedykowana jest dla firm, które zatrudniają maksymalnie 9 pracowników, roczny obrót lub suma bilansowa nie przekracza 2 mln euro, a także małych i średnich firm, zatrudniających do 249 pracowników, przedsiębiorstw, oraz większych firm, których roczny obrót nie przekracza 50 mln euro lub suma bilansowa jest mniejsza niż 43 mln euro. Z tym, że jeżeli dana firma będzie nadal funkcjonować przez 12 miesięcy od otrzymania subwencji, wówczas 25% będzie bezzwrotne. Natomiast kolejnych 50% nie trzeba będzie zwracać,  jeśli firma utrzyma stan zatrudnienia.

Pomoc starosty

Wśród rozwiązań wspierających przedsiębiorców tarcza antykryzysowa umożliwia otrzymanie dofinansowania z Funduszu Pracy od miesiąca, w którym został złożony wniosek. Jest to pomoc starosty dla mikro-, małych i średnich przedsiębiorców oraz przedsiębiorców będących osobami fizycznymi, niezatrudniających innych osób. Jednakże, w momencie, kiedy podmioty skorzystają z dofinansowania z Funduszu Pracy, wówczas będą zobowiązane do utrzymania zatrudnienia osób objętych wnioskiem (w przypadku przedsiębiorców niezatrudniających innych osób, do prowadzenia działalności gospodarczej) jedynie przez okres otrzymywania dofinansowania. Wsparcie może zostać przyznane na okres nie dłuższy niż 3 miesiące. Wyróżnia się trzy progi udzielanej pomocy:

• 30% spadku upoważnia do pomocy w wysokości 1300 zł miesięcznie,
• 50% spadku – 1820 zł miesięcznie,
• 80% spadku – 2340 zł miesięcznie.

Zawieszenie poboru zaliczek na podatki

Kolejną pomocą od państwa, która ma na celu zapewnić płynność finansową przedsiębiorców jest wydłużenie terminu zapłaty zaliczki na podatek dochodowy pracowników (PIT-4). Ponadto, w przypadku zaliczek pobranych na podatek w marcu i kwietniu 2020 r. przedsiębiorca może uiścić zapłatę do 1 czerwca 2020 r.

Możliwość odliczenia straty za rok 2020 od dochodu z 2019 r.

Ustawodawca wprowadził możliwość odliczenia straty z bieżącego roku, w związku z czym będzie można odliczyć stratę od dochodu za rok poprzedni. Generalnie rzecz ujmując, zmniejszając podstawę opodatkowania, będzie można otrzymać zwrot nadpłaconego podatku. Z tego wsparcia będą mogli skorzystać podatnicy podatku PIT, którzy prowadząc działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem liniowym ze stawką 19%, ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, bez względu na określoną kategorię przedsiębiorców. Zatem w świetle obowiązujących przepisów można jednorazowo obniżyć dochód o kwotę nie większą niż 5 000 000 zł. Niniejsza ulga odnosi się do roku poprzedniego z tym, że można ją rozliczyć także w ciągu najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych.

Pomoc od ARP (Agencja Rozwoju Przemysłu)

Środki uzyskane przez Agencję Rozwoju Przemysłu mają być przeznaczone na udzielanie pomocy dla przedsiębiorców w trudnej sytuacji finansowej. Dzieje się tak w momencie spadku obrotów gospodarczych przedsiębiorcy: może wynieść 15% przez 2 kolejne miesiące rok do roku albo 25% miesiąc do miesiąca. Ta forma pomocy oparta jest na  warunkach rynkowych instrumentów finansowego wsparcia zwrotnego udzielanego przez  ARP na rzecz przedsiębiorców, w tym w szczególności pożyczki, gwarancje, poręczenia, czy też  inne instrumenty, których przedmiotem jest finansowanie działalności gospodarczej. Głównym celem jest zapewnienie beneficjentowi płynności finansowej przez  okres trwania stanu zagrożenia epidemicznego albo  stanu epidemii oraz  przez  okres 12 miesięcy następujący po odwołaniu tego stanu do czasu ustania negatywnych skutków ekonomicznych dla wszystkich przedsiębiorców.

Przesunięcie terminów rozliczeń podatkowych oraz obowiązków dla przedsiębiorców 

Tarcza antykryzysowa wprowadziła szereg udogodnień dla przedsiębiorców w postaci przesunięcia terminów, a także obowiązków podatkowych. Do najważniejszych z nich należą przesunięcie:

• zeznań rocznych PIT oraz CIT za rok 2019,   
• PPK dla średnich firm,      
• JPK_VAT z deklaracją, 
• złożenia deklaracji IFT-2R,     
• sporządzenia lokalnej i grupowej dokumentacji cen transferowych, odpowiednio do 30 września i 31 grudnia 2020 r.
• nowej matrycy stawek VAT,   
• złożenia zawiadomienia o dokonaniu zapłaty na rachunek spoza białej listy,     
• rejestracji do CRBR.