Z roku na rok coraz więcej pojawia się klinik chirurgii plastycznej, które zajmują się wyglądem swoich pacjentów. Chirurgia plastyczna umożliwia pozbycie się różnego rodzaju kompleksów, ale nie tylko. Dzięki tej gałęzi medycyny, istnieje możliwość leczenia wielu chorób objawiających się deformacjami ciała, różnymi wadami wrodzonymi, a także wszelkich zmian powstających w wyniku leczenia nowotworów czy po wypadkach samochodowych. Jak wynika z badań, w Polsce wykonuje się rocznie około pół miliona operacji plastycznych.
Ogólnie rzecz biorąc zabiegi z zakresu chirurgii plastycznej zaliczają się do kategorii świadczeń zdrowotnych wskazanych w art. 5 pkt 40 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Warto mieć na uwadze, iż zabiegi te wymagają świadomej zgody pacjenta. Co bardzo istotne, w przypadku operacji plastycznych mamy do czynienia przede wszystkim z umową rezultatu, a nie starannego działania.
Błędy medyczne i niepowodzenie w leczeniu
Błąd medyczny to nic innego jak działanie bądź zaniechanie osoby świadczącej usługi medyczne, który rodzi odpowiedzialność cywilną. Często mylone są takie pojęcia jak „niepowodzenie w leczeniu” oraz „błąd medyczny”. Niepowodzeniem jest nieskuteczność zastosowanej terapii, mimo najwyższych kompetencji profesjonalnego lekarza.
Coraz częściej podmiot leczniczy musi stawić czoło powyższym problemom i dylematom. A zatem zapewnienie najwyższej jakości opieki medycznej wymaga od chirurgów plastycznych nie tylko ogólnej wiedzy w przepisach prawa, ale również w bardziej szczegółowych regulacjach stworzonych przez Narodowy Fundusz Zdrowia.
W związku z tym błędy medyczne dot. operacji plastycznych wymagają fachowej wiedzy i wieloletniego doświadczenia prawnika, który specjalizuje się w prawie medycznym. Na co dzień lekarze muszą stawić czoła wielu problemom legislacyjnym, jakie spotykają w swojej karierze. Tym bardziej, że obecnie medycyna stawia wiele pytań natury prawnej.
Chirurdzy plastyczni muszą być na bieżąco z przepisami prawa dostosowanymi do rynku usług medycznych. Nie tylko odpowiadają oni za życie i zdrowie swoich pacjentów, ale również ważne są kwestie dotyczące prowadzenia ich działalności.
Warto mieć na uwadze, iż polskie prawo od lekarzy wykonujących zawód w ramach działalności leczniczej jako indywidualnej praktyki wymaga zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, której wymogi wskazane są w art. 25 ustawy o działalności leczniczej.
Treść tego przepisu wskazuje na zakres umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej podmiotu leczniczego. Obejmuje ona zarówno zdarzenia medyczne, a także szkody wynikające z udzielaniem świadczeń zdrowotnych bądź też zaniechania udzielania świadczenia zdrowotnego (pod warunkiem, że zaniechanie to było bezprawne). W związku z powyższym poszkodowany może dochodzić roszczenia zarówno bezpośrednio do sprawcy (np. lekarza wykonującego zabieg), jak również do jego ubezpieczyciela.
Bezsprzecznie z zawodem chirurga plastycznego wiąże się coraz większe ryzyko prawne. W szczególności trzeba mieć na uwadze, iż liczba skarg wpływających do Rzecznika Praw Pacjenta cały czas utrzymuje się na bardzo wysokim poziomie. Dlatego tak ważna jest pomoc prawna oferowana przez profesjonalnych pełnomocników, gdyż muszą mierzyć się oni chociażby z nieuczciwym oskarżeniem o łamaniu praw pacjenta. Współcześnie odnotowuje się dużą liczbę postępowań odnoszących się do błędów medycznych.
Wszak, należy mieć na uwadze, iż od strony prawnej zabiegi z chirurgii plastycznej sprawiają wiele trudności w ich prawnym zakwalifikowaniu. Jest to wynikiem tego, że nie ma w polskim porządku prawnym ustawy, która obejmuje dokładny podział zabiegów na zabiegi chirurgiczno-plastyczne, chirurgii estetycznej i zabiegi kosmetyczne.
Jak słusznie zauważył Mirosław Nestorowicz (autor wielu publikacji z prawa medycznego) właściwie ujął, iż:
„konieczne i zasadne jest dokonanie rozgraniczenia między zabiegi estetyczne, których celem jest tylko usunięcie «błędu piękności» lub wyłącznie polepszenie wyglądu zewnętrznego, czyli czynności kosmetyczne sensu stricte od zabiegów estetycznych, które zmierzają do poprawienia wrodzonej rażącej anomalii fizycznej albo naprawienia skutków jakiegoś wypadku”, nazywanych najczęściej w piśmiennictwie „chirurgią plastyczną” bądź „leczeniem rekonstrukcyjnym”.
Chirurgia plastyczna jest niezwykle szybko rozwijającą się dziedziną medycyny. Dlatego tak ważne jest kontrolowanie wszelkich zmian w przepisach prawa. Bardzo często chirurdzy plastyczni borykają się z windykacją zadłużenia. Jest to wręcz nagminne na polskim rynku, ale nie potrafią odnaleźć się w meandrach prawa, stąd decydują się na realizację czynności prawnych odnośnie windykacji zadłużenia, a także prowadzenie nadzoru prawnego nad egzekucją należności.
Odpowiedzialność lekarza
Fachowa pomoc jest niezwykle istotna podczas dochodzenia roszczeń od pacjentów. Należy mieć na uwadze, że pacjent ma obowiązek udowodnienia zarówno szkody, jak i związku pomiędzy poniesioną szkodą a zawinionym działaniem bądź zaniechaniem. Często są to bardzo zawiłe i długotrwałe procesy.
Wadliwe wykonanie zabiegu medycznego z zakresu chirurgii plastycznej może w niektórych sytuacjach stanowić czyn niedozwolony, wówczas lekarz, który wykonywał zabieg ponosi odpowiedzialność w ramach odpowiedzialności deliktowej na zasadzie art. 415 kc i art. 429 kc.
Najczęściej wykorzystywanym przepisem prawa karnego w przypadku wystąpienia błędu medycznego lub zaniedbania ze strony lekarza jest art. 160 § 2 w zw. z § 3 k.k., według którego: kto naraża człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3, przy czym jeżeli na sprawcy ciąży obowiązek opieki nad osobą narażoną na niebezpieczeństwo, podlega on karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5 (§2).
Nieumyślne narażenie zagrożone jest karą grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. Z pewnością odpowiednia wiedza i doświadczenie profesjonalistów pozwoli na uniknięcie błędów a także przedłużających się postępowań.
Należy pamiętać, że o niepowodzeniu operacji plastycznej można mówić w momencie niewystąpienia oczekiwanego efektu, bądź zaistnienia niepożądanego rezultatu czy też takiego, który jest niebezpieczny dla zdrowia pacjenta. W związku z tym w sytuacji, kiedy dochodzi do nieudanej operacji plastycznej możemy mieć do czynienia z:
- odpowiedzialnością wynikającą z naruszenia kontraktu,
- realizacją uprawnień z gwarancji,
- realizacją roszczeń z umowy o dzieło w ramach rękojmi za wady dzieła,
- realizacją roszczeń z umów wzajemnych np. odstąpienia od umowy,
- odpowiedzialnością za czyn niedozwolony.
Należy mieć na względzie, iż zaostrzono odpowiedzialność karną lekarzy na mocy ustawy z 19 czerwca 2020 roku o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych na zapewnienie płynności finansowej przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19, czyli tzw. tarczy antykryzysowej 4.0.
W związku z tym nastąpiła zmiana art. 37a Kodeksu karnego, który odnosi się do rodzaju kary za przestępstwa, jakie mogą występować w związku z wykonywaniem zawodu lekarza. Należą do nich:
- nieumyślne sporządzenie fałszywej opinii przez biegłego lub eksperta w postępowaniu karnym lub cywilnym,
- nieumyślne spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu,
- nieumyślne spowodowanie śmierci,
- narażenie na niebezpieczeństwo utraty życia czy ciężkiego uszczerbku na zdrowiu.
Chirurgia plastyczna to gałąź ukierunkowana na zabiegi rekonstrukcyjne, ale również poprawę zewnętrznego wyglądu ciała. Często nie chodzi o sam aspekt estetyczny, ale przede wszystkim o normalne funkcjonowanie człowieka. W związku z czym, należy liczyć się z różnego rodzaju problemami, jakie towarzyszą podczas tak trudnych zabiegów. Dlatego tak ważne jest kompleksowe doradztwo prawne, przygotowanie podstawowych dokumentów wymaganych dla prowadzenia swoich praktyk, profesjonalna reprezentacja przed sądem, jak i przechowywania oraz udostępniania dokumentacji medycznej i ochrony danych osobowych pacjentów. Zdrowie i życie są bezcennymi wartościami, dlatego trzeba o nie zadbać w jak najlepszy sposób.
